Student na starcie kariery. O czym pamiętać przed zawarciem umowy?

Wielu młodych ludzi decyduje się na pracę w trakcie studiów, aby połączyć zdobywanie wiedzy teoretycznej z praktyką, rozwijać relacje biznesowe i poprawić swoje finanse. Pierwsze kroki w życiu zawodowym wywołują sporo emocji – szczególnie u osób wchodzących na rynek pracy bez wcześniejszego doświadczenia. Zagadnienia prawne i liczne formalności sprawiają, że rekrutacja nie należy do łatwych procesów. Niejednoznaczne zapisy w umowach oraz różne formy zatrudnienia jeszcze bardziej komplikują sprawę. Dlatego przed podpisaniem dokumentu warto dokładnie go przeanalizować, aby zrozumieć swoje prawa i obowiązki.

Prawa przysługujące pracownikowi – pierwsze kroki w Kodeksie pracy
Każdy, kto rozpoczyna karierę zawodową, powinien zaznajomić się z Kodeksem pracy. Ten akt prawny określa między innymi stawki za nadgodziny, zasady przyznawania urlopów oraz procedury rozwiązania umowy. Wiedza na temat tych zagadnień zwiększa poczucie pewności i umożliwia efektywniejsze dbanie o własne prawa. Przed podpisaniem jakichkolwiek dokumentów, warto również dokładnie przeanalizować zasady usprawiedliwiania nieobecności z powodu choroby oraz obliczania dni wolnych, przysługujących na mocy obowiązujących przepisów.

 Wiele wątpliwości można wyjaśnić, korzystając z konsultacji w biurze karier na uczelni. Jego pracownicy są na bieżąco z aktualnymi przepisami prawa pracy i mogą pomóc w interpretacji poszczególnych postanowień umowy. Znajomość obowiązujących regulacji zmniejsza ryzyko późniejszych problemów i ułatwia planowanie dalszej ścieżki zawodowej.

Praca w różnych wariantach – krótki przegląd umów
Umowa o pracę jest jedną z najczęściej wybieranych form zatrudnienia, zapewniającą jasno określone zasady dotyczące czasu pracy, systemu wynagrodzeń oraz świadczeń socjalnych. Stabilność i bezpieczeństwo tej formy współpracy sprawiają, że studenci chętnie decydują się na taki rodzaj zatrudnienia, jednak nie zawsze dostają taką propozycję. Warto brać pod uwagę, że w przypadku umowy o pracę ustalone godziny pracy mogą utrudniać efektywne planowanie innych aktywności, które wymagają większej swobody czasowej.

Umowy cywilnoprawne oferują większą elastyczność zatrudnienia. Dobrym przykładem jest umowa zlecenie, w ramach której zleceniobiorca wykonuje zlecone zadania i otrzymuje wynagrodzenie po ich realizacji. Tego rodzaju współpraca jest szczególnie popularna wśród studentów, którzy starają się połączyć pracę z nauką. Niestety, decydując się na taki model zatrudnienia, należy liczyć się z brakiem płatnego urlopu czy stabilności umowy.

Umowa o dzieło jest często stosowana przy realizacji zadań, które wymagają stworzenia konkretnego projektu lub wytworzenia utworu. W tym przypadku wynagrodzenie jest uzależnione od finalnego efektu, a osoba zatrudniona na tej podstawie nie ma dostępu do standardowych świadczeń pracowniczych. Takie rozwiązanie może być korzystne w kontekście artystycznym lub kreatywnym, jednak wymaga od wykonawcy samodzielnego zadbania o ubezpieczenie.

Jaka umowa jest najlepsza dla studenta?
Sposób zatrudnienia wpływa na równowagę między studiami a obowiązkami zawodowymi. Osoby ceniące stabilność zyskują ją dzięki umowie o pracę, która gwarantuje system ubezpieczeń, płatny urlop oraz wsparcie w przypadku choroby. Z kolei umowy cywilnoprawne stają się atrakcyjne, gdy elastyczne godziny pracy mają duże znaczenie. Oferują one również wyższe wynagrodzenie netto, jednak wiążą się z mniejszą ochroną socjalną.

Przy podejmowaniu decyzji o wyborze umowy, istotne jest uwzględnienie osobistych priorytetów. Przeanalizuj, czy większą wagę przykładasz do elastyczności i możliwości osiągnięcia wyższych dochodów, czy też do stabilności zatrudnienia i dostępu do świadczeń socjalnych.

Oczekiwania studentów względem pracodawców
Decyzja o przyjęciu oferty pracy w dużej mierze zależy od dodatkowych świadczeń oferowanych przez pracodawców. Zgodnie z wynikami ubiegłorocznego badania „Studenci na rynku pracy”, zrealizowanego w ramach Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, studenci najbardziej cenią sobie prywatną opiekę zdrowotną (wskazaną przez 29% ankietowanych), karnet sportowy (25%) oraz finansowanie kursów i szkoleń (23%).

Oprócz typowych benefitów, studenci często poszukują elastycznego grafiku, opcji pracy zdalnej lub możliwości zaangażowania się w projekty o zasięgu międzynarodowym. Dodatkowe udogodnienia, jak wspólne wyjścia na wydarzenia kulturalne, szkolenia z zakresu rozwoju osobistego czy imprezy integracyjne, pozytywnie wpływają na wizerunek pracodawcy, skutkując lepszą atmosferą w środowisku pracy i łatwiejszym godzeniem obowiązków zawodowych z życiem osobistym.

Pierwsza wypłata i dbanie o oszczędności
Otrzymanie pierwszych zarobionych pieniędzy stanowi ekscytujący moment w życiu wielu młodych ludzi i bywa symbolem przejścia na etap częściowej samodzielności finansowej. Pracodawcy najczęściej rozliczają się z osobami zatrudnionymi raz w miesiącu, choć w wypadku umów cywilnoprawnych możliwe są wypłaty co tydzień lub od razu po wykonaniu usługi. W obecnych realiach coraz częściej spotykamy się z przelewami bankowymi zamiast gotówki, dlatego przed podjęciem zatrudnienia warto otworzyć konto osobiste.

Stałe wpływy sprzyjają nie tylko regulowaniu codziennych wydatków, ale też zabezpieczeniu rezerwy na trudniejsze czasy. Lokaty bankowe, obligacje skarbowe oraz fundusze inwestycyjne chronią zarobki przed spadkiem wartości pieniądza. Wśród studentów pojawia się też zainteresowanie lokatą overnight, w której deponowane środki pracują przez krótkie okresy – zwykle z dnia na dzień – i generują odsetki naliczane codziennie, łącząc szybki dostęp do pieniędzy z korzyściami z oprocentowania.

Samodzielność w biznesie – czy warto postawić na własną działalność?
Nie wszyscy studenci chcą działać w strukturach organizacji. Część z nich decyduje się na otwarcie jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki, żeby zyskać swobodę w rozwijaniu swoich własnych pomysłów. Założenie firmy wymaga pewnej wiedzy na temat przepisów, ale wielu osobom pozwala poczuć większą niezależność zawodową.

Jednym z najważniejszych kroków w procesie zakładania firmy jest rejestracja. Należy jej dokonać w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), przy czym wybór zależy od formy prawnej prowadzonej działalności. Rejestrację można przeprowadzić za pośrednictwem Internetu, poczty tradycyjnej lub w odpowiednim urzędzie miasta lub gminy. Następnie trzeba poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o rozpoczęciu działalności, ustalić metodę rozliczania podatków, a niekiedy dodatkowo uzyskać REGON i NIP.

Przy prowadzeniu rozliczeń z klientami i urzędami pomaga konto firmowe. Warto zainteresować się ofertami różnych banków – niektóre z nich oferują narzędzia do generowania faktur, korzystne opłaty za przelewy w walutach zagranicznych i lepsze oprocentowanie rachunków oszczędnościowych. Internetowe rankingi kont pomagają porównać koszty prowadzenia rachunku oraz wsparcie techniczne i dzięki temu wybrać najbardziej dopasowaną opcję. Przykładowe zestawienie kont firmowych możesz znaleźć tutaj: https://finanse.rankomat.pl/konta/firmowe/. 

Wsparcie finansowe przy starcie firmy
Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej często wiąże się z koniecznością poniesienia znacznych wydatków, z którymi początkujący przedsiębiorcy mogą się zmagać. Jednak brak początkowego kapitału nie musi oznaczać rezygnacji z realizacji planów biznesowych – istnieje szereg form wsparcia finansowego, które mogą wspomóc rozwój firmy już na wczesnym etapie. Dostępne są różnorodne programy dofinansowań, zarówno krajowe, jak i unijne, obejmujące bezzwrotne dotacje, preferencyjne pożyczki oraz ulgi podatkowe. Ponadto, niektóre instytucje oferują pomoc w postaci doradztwa biznesowego lub szkoleń dla osób rozpoczynających działalność.

Szczegółowe informacje na temat dostępnych źródeł finansowania znajdziesz w artykule: https://finanse.rankomat.pl/poradniki/dofinansowanie-na-otwarcie-firmy/.

Podsumowanie
Rozpoczęcie pierwszej pracy to niezwykle istotny etap w życiu. To moment, w którym młodzi ludzie wkraczają w dorosłość i rozpoczynają kształtowanie swojej ścieżki zawodowej. Zanim rozpoczniemy pracę, warto dokładnie poznać dostępne formy zatrudnienia, przepisy prawa pracy oraz zrozumieć zasady dotyczące płac i czasu pracy. Takie przygotowanie zwiększa pewność siebie i pozwala uniknąć ewentualnych nieporozumień.

Niektórzy młodzi ludzie decydują się na pracę na etacie, podczas gdy inni rozważają założenie własnej firmy. Prowadzenie własnej działalności daje większą swobodę, ale jest również dużym wyzwaniem, wymagającym wytrwałości i zdolności radzenia sobie z trudnościami. Niezależnie od wybranej ścieżki, pierwsze decyzje zawodowe w dużej mierze kształtują dalsze perspektywy i stanowią punkt wyjścia do budowania kariery, która może okazać się ekscytująca i pełna ambitnych celów.

Źródła: 

●     Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

●     Badanie „Studenci na rynku pracy”, Program Kariera Polskiej Rady Biznesu

●     Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy

●     https://finanse.rankomat.pl/

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny